۱۳۸۵/۵/۱۶

بومي گرايي بزرگ و كوچك


در كتاب پرده نوشته ميلان كوندرا كه مجموعه هفت مقاله در زمينه ادبيات هست، در بخش دوم با عنوانDie weltliteratur(ادبيات جهاني) كوندرا نظرش رو در مورد بومي گرايي اينطور بيان مي كنه:
چگونه می شود بومی گرایی را تعریف کرد؟ از طریق ناتوانی(یا عدم تمایل) به اینکه بخواهیم فرهنگ خودمان را جزیی از زمینه بزرگ فرض کنیم. دو نوع بومي گرايي وجود دارد: بومی گرایی ملت های بزرگ و بومی گرایی ملت های کوچک. ملت هاي بزرگ در برابر نظريه گوته اي ادبيات جهاني مقاومت مي كنند، به اين دليل كه ادبياتشان به نظرشان آنقدر غني هست كه نيازي نباشد تا به آنچه در جاهاي ديگر نوشته مي شود توجه كنند.

اما كشورهاي كوچك به دلايلي دقيقا برعكس، در برابر نفوذ زمينه بزرگ مقاومت مي كنند: آنان ارزشي بسيار زياد براي فرهنگ جهاني قائلند، اما اين فرهنگ برايشان چيزي «خارجي» با خود دارد، مثل آسمان بالاي سرشان است، برايشان دوردست است و دست نيافتني، واقعيتي آرماني و رويايي كه ارتباط چنداني با ادبيات ملي شان ندارد.
و يه نكته جالب توجه كه از قول كافكا ميگه:
او مي گويد كه يك ملت كوچك براي نويسندگانش احترام فراواني قائل است، چون برايش «در برابر دنياي متخاصم پيرامون» غرورآفريني مي كنند. ادبيات براي ملت كوچك بيشتر جنبه «مسئله اي مردمي» را دارد تا «مسئله اي ادبي»را.

۴ نظر:

Unknown گفت...

توجه نکردن به ادبيات جهانی صرفا ناشی از غنای ادبيات بومی نيست، بلکه سنخيت ادبيات بومی با روحيات و فرهنگ بومی يک منطقه مهم تر است. مثلا يک رمان ايرانی برای يک ايرانی بدليل فرهنگ جاری در رمان جذاب تر است نه بخاطر غنای آن.
البته قبل از هر چيز بنظر من، احساسات ناسيوناليتی –که بنظر من بی ارتباط به بومی گرايی نيست – ريشه های غريزی دارد.
يکی از ويژگی های بارز شهرستانی گری هم بومی گرايی است فکر کنم

Mehdi گفت...

رضا جان
حرفت درسته و در واقع موافقي با كوندرا. چون او هم همين رو ميگه.در مورد ملتهاي بزرگ ميگه به نظرشان آنقدر غني... و در مورد ملتهاي كوچك هم كه ميگه چيزي خارجي با خود دارد.
فقط يه چيزي كه توجه منو جلب مي كنه اينه كه آيا تو خودمون رو(ايران رو) جزو ملتهاي بزرگ ديدي يا كوچك؟

Unknown گفت...

من فکر می کنم ما از نظر ادبيات هم بزرگ نيستيم اگر چه روزی بزرگ بوديم. همانطور که امپراطوری ايران الان تبديل شده به اين

Mehdi گفت...

درسته. منم فكر مي كنم ما الان در مورد ادبيات(مثل باقي چيزها) ملت بزرگي نيستيم. فقط به خاطر حرف قبليت بود كه اينو ازت پرسيدم. چون كوندرا هم ميگه كه ادبيات جهاني براي ملتهاي كوچك دست نيافتني است و ... نه اينكه غنا داشته باشه