پروژه ی جدید گوگل: تشویق مردم به انتشار دانش

خبر مربوط به پروژه ی knol طی هفته ی گذشته جنجال زیادی به پا کرد. بسیاری آن را نشانه ی آغاز رقابت گوگل با ویکی پدیا قلمداد کردند. مطلبی که می خوانید از وبلاگ رسمی Google ترجمه شده است و در آن به مشخصات و ایده های اصلی این پروژه اشاره شده است:

وب حاوی اطلاعات زیادی ست و گوگل، با فراهم کردن امکانات مفید جهت جستجو، سعی می کند این اطلاعات راحت تر در دسترس همگان قرار گیرد. ولی همه ی چیزها نوشته نشده و همه نوشته ها هم برای اینکه به راحتی در دسترس قرار گیرد، به خوبی سازماندهی نشده است. میلیون ها انسان وجود دارند که دانش مفیدی در زمینه ای خاص داشته و خواهان به اشتراک گذاشتن آنها هستند و درمقابل میلیاردها انسان وجود دارند که می توانند از آن دانش بهره ببرند. ما معتقدیم که خیلی ها امروزه فقط به این خاطر دانش خود را با بقیه به اشتراک نمی گذارند که به راحتی قادر به این کار نیستند. این چالشی ست برای Larry، Sergey و Eric تا راهی جهت کمک به مردم در این زمینه بیابند. این است هدف اصلی ما.

اوایل هفته ی گذشته، ما از گروهی از افراد خاص انتخاب شده دعوت کردیم تا ابزار جدید و رایگانی را امتحان کنند که ما آن را “knol” می نامیم (به معنی واحدی از دانش). هدف ما این است که افرادی را که در زمینه ی خاصی از دانش مهارت دارند تشویق کنیم تا مقاله ی معتبری درباره ی آن موضوع بنویسند. این ابزار هنوز در حال توسعه است و این اولین مرحله ی تست آن است. هنوز استفاده از آن تنها از طریق دریافت دعوت نامه امکان پذیر است. ولی ما قصد داریم ایده ی اصلی و اهدافی را که پشت این پروژه خوابیده با همگان در میان بگذاریم.

ایده اصلی پروژه ی knol عبارت است از تاکید بر نویسندگان. نام نویسندگان روی جلد کتابها درج می شود و به همین ترتیب کنار مطالب خبری نام نویسنده نوشته می شود و مقالات علمی هم همیشه یک نویسنده ی مشخص دارند ولی فضای وب به گونه ای بدون استانداردهای مشخصی که بر عنوان نویسندگان مطالب تاکید کند، رشد کرده است. ما فکر می کنیم که دانستن اینکه نوشته ها ازآن چه کسانی ست، بطور قابل ملاحظه ای به استفاده ی بهتر و مفیدتر از محتوای وب کمک می کند. در اصل یک knol تنها یک صفحه ی وب است؛ ما از واژه ی knol به عنوان اسم پروژه و همچنین یک مقاله استفاده می کنیم. Knol بسیار خوب سازماندهی شده، نمای خوب و گیرایی دارد ولی هنوز فقط یک صفحه ی وب است. گوگل ابزارهای ساده و کارایی برای نوشتن و ویرایش در این محیط فراهم خواهد کرد و همچنین میزبانی رایگان محتوای آن را برعهده خواهد گرفت. نویسنده ها کافی ست بنویسند و بقیه اش را به ما بسپارند.

فرض ما بر این است که یک knol در زمینه ای خاص، اولین چیزی ست که کسی که درباره ی آن زمینه جستجو می کند، می خواهد آن را بخواند. هدف این است که knol ها تمام موضوعات را پوشش دهند؛ از مفاهیم علمی گرفته تا اطلاعات پزشکی؛ از موضوعات تاریخی و جغرافیایی گرفته تا سرگرمی و از اطلاعات محصولات و کالاها گرفته تا دستورالعمل های تعمیر اشیا و اسباب مختلف. گوگل به هیچ وجه دست به ویرایش مطالب نخواهد برد و از هیچ متنی جانبداری نخواهد کرد. تمام مسئولیت های تالیف برعهده ی نویسندگان مقالات خواهد بود. درواقع ما امیدواریم که knol ها دربردارنده ی عقاید و دیدگاه های نویسندگانی باشد که از اعتبار و خوشنامی شان مایه گذاشته اند. هرکسی آزاد خواهد بود که بنویسد. احتمالا زمینه های متعددی وجود خواهد داشت که knol هایی با موضوعات یکسان با هم به رقابت خواهند پرداخت. ایده ی رقابت چیز خوبی ست.

Knol ها دربردانده ی ابزار همنشینی (community) قوی خواهند بود. افراد قادر خواهند بود نظرات (comment)، پرسش ها، ویرایش ها و نوشته های کمکی به مقالات بیفزایند. هرکسی خواهد توانست به یک knol رتبه دهد و یا نقدی بر آن بنویسد. به همین ترتیب knol ها دارای مراجع و لینک هایی به اطلاعات اضافی مرتبط با موضوع ماله خواهند بود. کنار یک knol، درصورت صلاحدید نویسنده اش، تبلیغاتی هم خواهد آمد و اگر یک نویسنده موافق اضافه شدن این تبلیغات به صفحه ی مقاله اش باشد، گوگل سهم قابل توجهی از عایدی حاصل از فروش آن تبلیغ را به نویسنده خواهد پرداخت.

به محض اینکه مرحله ی تست کامل شود، مشارکت همگان در knol ها امکان پذیر خواهد بود و نمی توان انتظار داشت که همه ی آن مقالات کیفیت عالی داشته باشند. کار ما در بخش Search Quality این خواهد بود که knol هایی را که در نتایج جستجوی گوگل ظاهر خواهند شد، به دقت رتبه بندی (ranking) کنیم.

قرار نیست که باغ محصوری از نوشته ها و متون بسازیم؛ ما می خواهیم این نوشته ها را تا حد امکان منتشر کنیم. گوگل بر این نوشته ها حق انحصاری نخواهد داشت و ما آنها را در دسترس سایر موتورهای جستجو نیز قرار خواهیم داد.

همچون همیشه یک تصویر گویاتر از هزاران کلمه است؛ به همین خاطر نمونه ای از یک knol در ذیل این نوشته قابل مشاهده است (روی عکس کلیک کنید تا صفحه ی مربوطه را کامل ببینید). آن را بخوانید (شاید بعدش بهتر بخوابید!). محتوای اصلی مقاله واقعی ست؛ ولی اکثر فراداده ها (meta-data) مثل نقدها، رتبه های داده شده و نظرات واقعی نیستند چون این مقاله درواقع هنوز در معرض دید عموم قرار داده نشده است. دوباره یادآور می شویم که این یک نسخه ی مقدماتی ست.